Τι είναι το πρωτογενές πλεόνασμα που από χθες γίνεται ντόρος ότι το πετύχαμε;

Η κρίση έφερε πολλούς νέους όρους και ορολογίες στην καθημερινότητά μας προερχόμενους από την επιστήμη της οικονομίας: CDS, spreads, οίκοι αξιολόγησης και το περίφημο πρωτογενές πλεόνασμα...

...Για το τελευταίο μάλιστα χθες είχαμε πρωθυπουργικές εξαγγελίες για το πώς θα μοιραστεί σε κοινωνικά και οικονομικά ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.

Τι είναι όμως το πρωτογενές πλεόνασμα;

Φανταστείτε τη χώρα σαν ένα απλό καθημερινό νοικοκυριό. Έχει τα πάγια μηνιαία έξοδα για ΔΕΗ, ΟΤΕ, ενοίκιο, φαγητό, φάρμακα κλπ., συνολικού ποσού 1500 ευρώ, έχει και μια δόση δανείου 500 ευρώ. Τα πάγια έξοδα του νοικοκυριού αντιστοιχούν στα «πάγια» έξοδα του κρατικού προϋπολογισμού, στις κρατικές δαπάνες π.χ. μισθοί, συντάξεις, έξοδα για την υγεία, την παιδεία κλπ. Όμως μια χώρα όπως η Ελλάδα έχει και χρέη να εξυπηρετήσει από παλιούς ή και νέους (όπως στην περίπτωσή μας) δανεισμούς. Αυτή είναι η «500άρα δόση δανείου» στο παράδειγμά μας.

Αν τα έσοδα που φέρνει κάθε μήνα στο τραπέζι η οικογένεια είναι της τάξεως των 1800 ευρώ, τότε τα 300 που υπολείπονται, αν αφαιρεθούν μόνο τα πάγια έξοδα, είναι το λεγόμενο πρωτογενές πλεόνασμα.

Δηλαδή πρωτογενές πλεόνασμα προκύπτει όταν τα έσοδα είναι παραπάνω από τα έξοδα χωρίς φυσικά να υπολογίσουμε την εξυπηρέτηση του χρέους.

Βέβαια στην πολιτική τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά ή απλοϊκά όσο σε ένα νοικοκυριό. Και αυτό γιατί ενώ όλοι ξέρουμε ότι 1+1=2, στην πολιτική 1+1 μπορεί να μας κάνει και 7 ή και -4. Κάπως έτσι είναι και η εξίσωση του πρωτογενούς πλεονάσματος. Γιατί δεν γίνεται να χρωστάς της Μιχαλούς (π.χ. εφημερίες ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού) ή να αφήνεις σχολεία χωρίς θέρμανση και να λες «έχω πλεόνασμα». Από πού; Από το επίδομα θέρμανσης που έμεινε αδιάθετο επειδή για να κριθεί κάποιος δικαιούχος έπρεπε να πληροί σωρευτικά και εγώ δεν ξέρω πόσες προϋποθέσεις; Ή από τους απολυμένους, λάθος, τους ευρισκόμενους σε διαθεσιμότητα (άρα με μειωμένο μισθό=λιγότερα έξοδα) υπαλλήλους;

Όπως και να ‘χει σε όποιους και αν μοιραστεί σταγόνα στον ωκεανό θα είναι στην πράξη. Και μην ξεχνάτε οι «τυχεροί» ότι όλο και κάποιος τρόπος θα βρεθεί να φορολογηθεί ο μποναμάς του πρωτογενούς πλεονάσματος που θα πάρετε...