Η παραδοσιακή κτηνοτροφική οικογένεια του σήμερα μέσα από την καθημερινότητα της οικογένειας Ιωάννη Παπασταύρου [72 φώτος]

κατά πόσο είναι σε θέση να γνωρίζουν πόσο σκληρή και πέρα από κάθε βολή είναι η πραγματικότητα, ο καθημερινός αγώνας, η βιοπάλη μιας παραδοσιακής κτηνοτροφικής οικογένειας της υπαίθρου.

Ακόμα και οι περισσότεροι από εμάς που ζούμε σε μια επαρχιακή πόλη όπως η Καλαμπάκα, αδυνατούμε να κατανοήσουμε επακριβώς όσα ο κτηνοτρόφος και η οικογένειά του που τον ακολουθεί ζει και αντιμετωπίζει στην καθημερινότητά του, τις κακουχίες και τις απρόβλεπτες αναποδιές.

Αφιερωμένο σ’ αυτή την παραδοσιακή μορφή οικογένειας που μεγάλωσε γενιές και γενιές, που συνεχίζει, παρά τις δυσκολίες των εποχών, να μεγαλώνει παιδιά, άνδρες, γυναίκες, νέους κτηνοτρόφους, είναι το σημερινό άρθρο μου και αφορμή στάθηκε μια τέτοια οικογένεια, η οικογένεια του Ιωάννη και της Γεωργίας Παπασταύρου.

Ο Ιωάννης Παπασταύρος μεγάλωσε μέσα στα ζώα και με το βλάχικο αίμα να κυλά στις φλέβες του δεν θα μπορούσε παρά να ακολουθήσει το δύσκολο και ιδιαίτερο επάγγελμα του κτηνοτρόφου. Ίσως η λέξη «επάγγελμα» να μην ταιριάζει απόλυτα στους κτηνοτρόφους, αφού η κτηνοτροφία δεν είναι μια απλή δουλειά, μια δουλειά γραφείου, αλλά τρόπος ζωής. Γιατί αν δεν έχεις μεράκι, αν δεν αγαπάς αληθινά αυτό που κάνεις, τότε είσαι καταδικασμένος να αποτύχεις, να δυστυχήσεις.

Ξεκινώντας στη Γλυκομηλιά στην κυριολεξία από το μηδέν, κάποια στιγμή με τη σύζυγο και τα παιδιά του αναζήτησαν μια καλύτερη ποιότητα ζωής που θα ευνοούσε και την εκτροφή των ζώων του. Έτσι κατέβηκαν αρχικά για 4 χρόνια στο Μεράι Καλαμπάκας και εν συνεχεία εγκαταστάθηκαν μόνιμα στη Θεόπετρα. Κάθε χειμώνα παρέμενε στα πεδινά και κάθε καλοκαίρι ανέβαινε, όπως συνήθιζε εδώ και 30 χρόνια, στα βουνά, μαζί με τους γιους του, Ευθύμη και Κώστα που ακολούθησαν τα βήματά του και τους Στέλιο και Γιώργο, να βοηθούν στον ελεύθερο χρόνο τους.

Σήμερα, μετά από κόπους ετών η οικογένεια διατηρεί μια πολύ μεγάλη κτηνοτροφική μονάδα ζώων ελευθέρας βοσκής που ανέρχεται στις 600-700 κατσίκες, καθώς και άλογα και σκυλιά που βοηθούν στο καθημερινό έργο του κτηνοτρόφου. Οι δυσκολίες; Πολλές και στην ημερήσια διάταξη. Αλλά, η αγάπη και το μεράκι, όπως προείπα, υπερσκελίζουν κάθε εμπόδιο, κάθε αναποδιά.

Αυτή την εποχή όπως κάθε χρόνο περί τα τέλη Μαΐου, όταν αρχίζουν να σφύζουν οι ζέστες στα πεδινά, η οικογένεια μαζί με τα ζώα παίρνουν το δρόμο για τα ορεινά. Με τα πόδια ανεβαίνουν Σαρακίνα, Διάβα, Κρύα Βρύση και πηγαίνουν στα δροσερά βουνά. Εκεί θα παραμένουν για περίπου ένα μήνα, καθώς το εκεί βοσκοτόπι δεν επαρκεί, και στη συνέχεια για άλλους 2-3 μήνες νοικιάζουν βοσκοτόπια και μετακινούν εκεί τα ζώα για να έχουν καλύτερη απόδοση στο γάλα και στο κρέας. Το φθινόπωρο ακολουθείται η αντίστροφη διαδρομή.

Στο βουνό οι συνθήκες διαβίωσης είναι πολύ σκληρές, σχεδόν απαγορευτικές για τους άμαθους. Η οικογένεια, αναγκάζεται να ζήσει για 2-3 μήνες στο λεγόμενο «Κονάκι», μια πρόχειρη καλύβα που στήνεται κάθε χρόνο, καθημερινά με το φόβο της επίθεσης άγριων ζώων (λύκοι, αρκούδες), συχνά κάτω από δυσμενείς καιρικές συνθήκες, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που αυτές οι καταστάσεις οδηγούν σε απώλειες πολύτιμου ζωικού κεφαλαίου.

Μέχρι και σήμερα τα ζώα του κοπαδιού αρμέγονται παραδοσιακά, με τα χέρια, και η γαλακτοπαραγωγή ανέρχεται σε έναν τόνο την ημέρα. Μια τεράστια ποσότητα που οφείλεται στο γεγονός ότι η μονάδα έχει εύρωστα ζώα, νέα, προσεγμένα, βελτιωμένες κατσίκες και εμβολιασμένες σύμφωνα με όλους τους κανονισμούς. Το ίδιο προσεγμένα είναι και τα υπόλοιπα οικόσιτα ζώα, από τα τσοπανόσκυλα που είναι όλα παραδοσιακών ρατσών (όπως μολοσσός Ηπείρου) και τσιπαρισμένα μέχρι τα άλογα που έχει στην κατοχή της η οικογένεια.

Η οικογένεια Παπασταύρου βιοπορίζεται αποκλειστικά από την κτηνοτροφία και ευτυχώς, παρά τις δυσκολίες των καιρών, συνεργασίες, όπως με την επιχείρηση τυροκομίας ΔΙΒΑΝΗΣ, στην οποία παραδίδουν τις ποσότητες του γάλακτος, συνεχίζουν να είναι άριστες.

Κρέας, γάλα, παραδοσιακό τυρί δεν λείπει ποτέ από το οικογενειακό τραπέζι. Η κ. Γεωργία, άριστη οικοδέσποινα, ετοιμάζει για όλη την οικογένεια, παιδιά και εγγόνια, τις τυρόπιτες και τις χορτόπιτες με παραδοσιακό φύλλο ...σχεδόν με κλειστά μάτια.

Θαρρείς πως στην οικογένεια αυτή βλέπεις να αντανακλάται η αυτάρκεια και η ευτυχία. Φαίνεται στα λαμπερά μάτια, στα γνήσια χαμόγελα, στα ροδαλά μάγουλα των μελών της.

Τα νεαρότερα μέλη έχουν τη διάθεση να συνεχίσουν αυτή την οικογενειακή παράδοση και τους εύχομαι να μην χάσουν ποτέ το μεράκι τους.