Συνέντευξη στην εφημερίδα «Political»: «Η Προεδρεία του ΚΕΘΕΑ είναι αποστολή χωρίς κομματικό χρώμα»

Συνέντευξη στην εφημερίδα «Political» και στη δημοσιογράφο Ραφαέλα Παπαγεωργίου έδωσε o Ψυχίατρος, Διδάκτωρ του Παν/μίου Αθηνών, Πρόεδρος του ΔΣ του ΚΕΘΕΑ και Μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας, Χρίστος Χ. Λιάπης.

Με την απόφαση του ΣτΕ, η οποία έκρινε πως ο διορισμός των μελών του ΔΣ του ΚΕΘΕΑ από τον Υπουργό Υγείας είναι σύμφωνη τόσο με τη συνταγματική υποχρέωση του Κράτους να μεριμνά για την υγεία των πολιτών, όσο και με την αρχή της αυτοδιαχείρισης του ΚΕΘΕΑ, να έχει προσφάτως δημοσιευθεί, ο Δρ. Λιάπης σχολίασε τη  σημαντική αυτή εξέλιξη η οποία αποτελεί ταυτόχρονα και μία κυβερνητική νίκη, απασχολώντας την επικαιρότητα, εν μέσω ενός προεκλογικού καλοκαιριού. Μίλησε επίσης για την επίδραση της Πανδημίας στις εξαρτήσεις, για τη συνεργασία του με τους συναρμόδιους Υπουργούς, για την επόμενη ημέρα στο ΚΕΘΕΑ, αλλά και για τις προσωπικές του πολιτικές στοχεύσεις, δηλώνοντας, ανάμεσα στα άλλα πως: «Η Προεδρεία του ΚΕΘΕΑ είναι αποστολή χωρίς κομματικό χρώμα». 

Ο Οργανισμός, είχε τις δικές του εσωτερικές διαδικασίες στο πλαίσιο ενός αυτοδιοίκητου τρόπου οργάνωσης και λειτουργίας. Ωστόσο, δεν μπορεί να λέει κάποιος ότι όλα αυτά τα χρόνια δεν έκανε έργο ή ότι το έργο αυτό ξαφνικά διακυβεύθηκε ή μηδενίσθηκε επειδή ήρθε ένα διορισμένο, από τη νομίμως εκλεγμένη Κυβέρνηση, Διοικητικό Συμβούλιο το οποίο έχει πλέον και τη θεσμική κατοχύρωση από το ΣτΕ, αλλά θα πρέπει να τονίσουμε και πως καθόλη τη διάρκεια της θητείας του,  δεν κατήργησε κανένα θεραπευτικό πρόγραμμα, δεν έκλεισε καμία δομή –όπως διατείνονταν οι κομματικές και μη «Κασσάνδρες» και, με τις αποφάσεις και τον σχεδιασμό του, κανένας δεν έχασε τη δουλειά του. 

Τουναντίον ο οργανισμός ενισχύθηκε με 46 καινούργιες θέσεις εργασίας, για πρώτη φορά μετά από δέκα χρόνια, μόνιμου προσωπικού αορίστου χρόνου, ενώ 35 νέα Προγράμματα ΕΣΠΑ αναπτύσσονται σε ολόκληρη τη χώρα, διευρύνοντας το δίκτυο των παρεχόμενων υπηρεσιών στους πολίτες, με τα 30 από αυτά να έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Δίνουμε, λοιπόν, όλοι μαζί, τις απαντήσεις μας στο διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο των εξαρτήσεων αλλά και σε υπάρχουσες μορφές εξαρτήσεων οι οποίες φουντώνουν μέσα στην πανδημία. 

Με το αλκοόλ, με το διαδίκτυο, με τα τυχερά παιχνίδια και με τον τζόγο που φαίνεται να έχει εκκολαφθεί μέσα στην COVID-19 να βρίσκονται στο επίκεντρο του στρατηγικού σχεδιασμού μας. Προσπαθώντας, λοιπόν, να φτιάξουμε έναν σύγχρονο και αποτελεσματικότερο οργανισμό δεν συγχωνεύσαμε καμία κοινότητα και καμία θεραπευτική δομή. Απλά, κάποιοι -που ευτυχώς αποτελούν μειοψηφία του άξιου θεραπευτικού και διοικητικού μας προσωπικού- σε δεδομένες φάσεις ενδέχεται να ένοιωσαν πως ξεβολεύονται. 

Χωρίς, όμως,  να υπάρχουν συγκεκριμένες αποτυπώσεις των θέσεων και των ρόλων, δεν μπορείς να έχεις ούτε μετρήσιμα αποτελέσματα της απόδοσης του έργου και της προσφοράς, ενώ δεν μπορείς να κατοχυρώσεις και τις συνθήκες διαφάνειας και λογοδοσίας, ώστε να μπορεί να ξέρει ο ελληνικός λαός που πηγαίνουν τα 20 εκατομμύρια ετήσιας χρηματοδότησης η οποία παραμένει αναλλοίωτη. Φέτος, παρουσιάσαμε για πρώτη φορά, τα αποτελέσματα έρευνας αποτελεσματικότητας η οποία πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία του Texas Christian University, καλύπτοντας το διάστημα Φεβρουάριος – Ιούνιος 2021, καθώς και τον Σεπτέμβριο του 2021. 

Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους και αποτυπώνουν με αδιαμφισβήτητο τρόπο την αποτελεσματικότητα του στεγνού θεραπευτικού μοντέλου του ΚΕΘΕΑ, στο πεδίο της χρήσης ουσιών, όπου 55.3% διέκοψε και απείχε της χρήσεως κάθε παράνομης ουσίας, για όλο το διάστημα αναφοράς, ανεξάρτητα από τον χρόνο παραμονής στη θεραπευτική διαδικασία. Για όσους, μάλιστα, συμπληρώσουν την  απαιτούμενη διάρκεια θεραπευτικής παρακολούθησης, παραμένοντας σε αυτήν περισσότερο από 9 μήνες, το ποσοστό αποχής εκτοξεύεται, κυριολεκτικά, σε ποσοστό 77%.  

Η πανδημία, το lockdown που επανειλημμένως εφαρμόστηκε και η αβεβαιότητα που έφερε σε οικονομικό, κοινωνικό, βιολογικό και διαπροσωπικό επίπεδο, φαίνεται πως εκτίναξαν τα προβλήματα των εξαρτήσεων. Σε αυτό ήρθε να προστεθεί και η τρέχουσα ενεργειακή,  εφοδιαστική και πληθωριστική κρίση που ενέσκηψε στην προέκταση του πολέμου στην Ουκρανία. 

Την ίδια ώρα το ΚΕΘΕΑ ανταποκρίθηκε στον ρόλο του δημιουργώντας χιλιάδες θέσεις απεξάρτησης τόσο για το 2020, όσο και για το 2021 και για το 2022, για τις χρονιές -δηλαδή- της Πανδημίας.

Όσον αφορά στις δράσεις του οργανισμού μέσα στο 2020, το ΚΕΘΕΑ προσέφερε 7.289 θέσεις υποστήριξης και θεραπείας για άτομα με πρόβλημα χρήσης ή εξάρτησης από ναρκωτικά, μέσα από τα προγράμματά του στην κοινωνία, στο σύστημα απονομής ποινικής δικαιοσύνης και για εξαρτημένα άτομα που διαβιούν στον δρόμο. Επίσης, 4.570 θέσεις θεραπείας προσφέρθηκαν σε μέλη οικογενειών, γονείς, συζύγους/συντρόφους, αδέρφια, παιδιά και σημαντικούς άλλους, ανθρώπων με πρόβλημα χρήσης. 

Ενδεικτικό αυτής της ικανότητας του ΚΕΘΕΑ να αναπτύσσεται παρά τις δύσκολες συνθήκες είναι το γεγονός πως οι αντίστοιχοι αριθμητικοί δείκτες για την επόμενη χρονιά, δηλαδή για το 2021, αποτυπώνουν ότι ο Οργανισμός προσέφερε, 13.370 θέσεις θεραπείας σε όλο το φάσμα των εξαρτήσεων με τις οποίες ασχολείται και οι οποίες αφορούν στις παράνομες ουσίες, στο αλκοόλ, στα τυχερά παιχνίδια και στο διαδίκτυο/gaming. To 85% αυτών των θέσεων, δηλαδή 11.480 θέσεις υποστήριξης και θεραπείας, αφορούσαν σε συνανθρώπους μας με πρόβλημα χρήσης ή εξάρτησης από ναρκωτικά και στις οικογένειές τους.

Τα προγράμματα αυτά προσφέρονται σε διαφορετικά πλαίσια για να καλύψουν τις ανάγκες διαφορετικών ομάδων. Για παράδειγμα, η εξάρτηση από το αλκοόλ ήταν μια μορφή εξάρτησης που διογκώθηκε μέσα στην καραντίνα. Συγκεκριμένα, μέσα στο 2020 το ΚΕΘΕΑ υποστήριξε επίσης 1.957 άτομα για την εξάρτηση από το αλκοόλ, την προβληματική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια, και την προβληματική χρήση του διαδικτύου/gaming. 

Αυτού του είδους οι εξαρτήσεις φαίνεται να απασχολούν όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια την ελληνική κοινωνία, ενώ θα πρέπει να δώσουμε έμφαση και στη διαδικτυακή εξάρτηση η οποία πλήττει κυρίως τις νεαρές ηλικίες, δεδομένων και των ιδιαίτερων εκπαιδευτικών συνθηκών που διαμόρφωσε η πανδημία σε αυτές τις ομάδες μαθητών και σπουδαστών.

 

Δεν μπορώ να σας πω πως διαμορφώνεται ή πως θα διαμορφωθεί τελικά το πολιτικό τοπίο στη χώρα και στις κατά τόπους περιφέρειές της, σε συνάρτηση με το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών. Μπορώ, όμως, να μιλήσω, μέσα από τον θεσμικό μου ρόλο, για το πως πρέπει να διαμορφωθεί. Ακριβώς λόγω αυτών των πρωτόγνωρα πιεστικών καταστάσεων που δημιουργεί η Πανδημία, αλλά και η πολεμική σύγκρουση που μαίνεται στην Ουκρανία, δοκιμάζοντας τις ενεργειακές, τις τιμαριθμικές και τις ευρύτερες αντοχές της παγκόσμιας οικονομίας και κοινωνίας, απαιτείται από όλους μας υπευθυνότητα, σύνεση και αλληλεγγύη. 

Για το πεδίο δε της καταπολέμησης των εξαρτήσεων, στο οποίο η Κυβέρνηση της χώρας, μού εμπιστεύτηκε τη Διοίκηση του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων, τον Νοέμβριο του 2019, αλληλεγγύη σημαίνει πως οφείλουμε να προτάσσουμε το συμφέρον των συνανθρώπων μας οι οποίοι βρίσκονται σε ανάγκη, έναντι των προσωπικών μας στόχων και επιδιώξεων. Η Πανδημία και η ενεργειοκεντρική πολεμική κρίση στην Ουκρανία πολλαπλασίασαν τον αρνητικό αντίκτυπο των εξαρτήσεων και στην ελληνική κοινωνία, απαιτώντας ακόμη πιο εντατικές δράσεις για την καταπολέμησή τους. 

Στη δύσκολη, λοιπόν, αυτή φάση έκρινα πως προείχε η ολοκλήρωση του έργου που μου ανατέθηκε. Ενός έργου το οποίο, κατά τη θητεία μου, η οποία βαίνει προς την ολοκλήρωσή της, χαρακτηρίστηκε από την εμπέδωση της εσωτερικής ειρήνης και από την αύξηση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας ενός Οργανισμού που όσο μεγάλο είναι το εξωτερικό, ωφέλιμο, αποτύπωμα του ονόματός του στην ελληνική κοινωνία, άλλο τόσο δύσβατο ήταν το εσωτερικό του όταν κλήθηκα να πάρω στα χέρια μου το τιμόνι του. 

Από το 2015 και εντεύθεν, οπότε και τοποθετείται η αφετηρία της δημόσιας, πολιτικής παρουσίας μου στον νομό των Τρικάλων επιχείρησα να καταθέσω στους συμπολίτες μου το δικό μου στίγμα προσφοράς, όχι μόνον μέσα από τη δημόσια σφαίρα αλλά και μέσα από τη συνεχή μας αλληλεπίδραση στην καθημερινή ζωή, με όλες τις ιδιότητες που κλήθηκα και επέλεξα να υπηρετήσω, στο διάστημα αυτό, με κορυφαία ανάμεσά τους αυτή του ιατρού που αποφάσισε να προσφέρει τις υπηρεσίες του εκτός από την πρωτεύουσα και στην ιδιαιτέρα του πατρίδα. 

Οπότε, νιώθω πως δεν χρειάζεται να εξηγήσω περαιτέρω τους ανθρώπινους και τους θεσμικούς λόγους, οι οποίοι δεν μου επέτρεψαν να αφήσω στη μέση και ενώ εξελισσόταν η μάχη με τις επιπτώσεις της Πανδημίας αλλά και τις ευρύτερα πρωτόφαντης και δύσβατης διεθνούς συγκυρίας, τη σημαντική κοινωνική αποστολή που μου εμπιστεύτηκε ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, με τον διορισμό μου στην Προεδρεία του ΔΣ του ΚΕΘΕΑ και στην Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας. 

Ήταν μία απόφαση την οποία είμαι βέβαιος πως όλοι και ιδιαίτερα οι συμπατριώτες μου στον νομό των Τρικάλων και στην ιερή γη των Μετεώρων την κατανοούν, τόσο στους προφανείς της λόγους, όσο και στα βαθύτερα κίνητρά της τα οποία κάθε άλλο παρά ωφελιμιστικά θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν, καθώς ασκώ τα καθήκοντα του Προέδρου του ΚΕΘΕΑ, αμίσθως και αφιλοκερδώς, από την πρώτη ημέρα που ανέλαβα. 

Είναι μία απόφαση στην οποία βάρυνε περισσότερο η συνολική, εθνική αποστολή της καταπολέμησης των εξαρτήσεων, έναντι της επιθυμίας μου για προσφορά στον τόπο μου και στον νομό της καταγωγής μου. Και είναι μια αποστολή την οποία άσκησα και θα συνεχίσω να ασκώ χωρίς κομματικό χρώμα, γιατί μπροστά στη μάστιγα των εξαρτήσεων δεν πρέπει να είμαστε ούτε μπλε, ούτε κόκκινοι, ούτε πράσινοι ούτε κάποιας άλλης πολιτικής απόχρωσης.

Ας μιλήσουμε με απτά παραδείγματα. Πρόσφατη απόδειξη -ως προς αυτά που θέτει το ερώτημά σας- για την αποτελεσματικότητα και την ευαισθησία του Υπουργού, Θ. Πλεύρη και της αρμόδιας Υφυπουργού, Ζ. Ράπτη, αποτελεί η ρύθμιση του ζητήματος που είχε ανακύψει με τη μισθοδοσία του θεραπευτικού προσωπικού του ΚΕΘΕΑ που υπηρετεί στη Γραμμή Ψυχολογικής Υποστήριξης και Τηλεσυμβουλευτικής του 1114, με τροπολογία η οποία πέρασε πρόσφατα από τη Βουλή.

Η συγκεκριμένη τροπολογία εξασφάλισε την παράταση των συμβάσεων των εργαζομένων και άνοιξε τον δρόμο για την αναδρομική καταβολή των αμοιβών των 4 εργαζομένων μας οι οποίοι προσέφεραν με αυταπάρνηση σε μία σημαντική υπηρεσία, με δεδομένη τη διόγκωση του προβλήματος του ηλεκτρονικού τζόγου, κυρίως στις φάσεις της καραντίνας. 

Την ίδια στιγμή υπογράψαμε μνημόνιο συνεργασίας με τη Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής και υπογράφουμε αντίστοιχο μνημόνιο με το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, θεσμοθετώντας την υλοποίηση δράσεων που αφορούν στις διπλά ευαίσθητες ομάδες εξαρτημένων συνανθρώπων μας, στις οποίες η χρήση ουσιών και το δικαίωμα στην απεξάρτηση τέμνονται με την έκτιση ποινής ή με τη μετανάστευση και την προσφυγιά. 

Μέσα στον Ιούλιο θα έχουμε τα εγκαίνια της επέκτασης της ξεχωριστής θεραπευτικής κοινότητας, 24/ωρης λειτουργίας, η οποία προσφέρει υπηρεσίες στεγνής απεξάρτησης και μελλοντικής κοινωνικής επανένταξης στους κρατούμενους των φυλακών Κορυδαλλού οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι, μαζί με τις ποινικές τους περιπέτειες και με το φάσμα της χρήσης ουσιών. Αντίστοιχη, ξεχωριστή, θεραπευτική κοινότητα, αναμένεται να λειτουργήσει και στις Γυναικείες Φυλακές του Ελαιώνα, μέσα στον προσεχή Σεπτέμβριο, αναδεικνύοντας τη σημασία που αποδίδουμε στη θέση της γυναίκας, ο αγώνας της οποίας για απεξάρτηση αποκτά ξεχωριστές ορίζουσες όταν λαμβάνει χώρα και σε περιβάλλον κράτησης. 

Ενδεικτικό της σημασίας των βημάτων αυτών είναι πως έχουμε προσκαλέσει και την Α.Ε., την Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, κα Σακελλαροπούλου, για να υπογραμμίσει με την παρουσία της τους υψηλούς θεσμικούς συμβολισμούς της συλλογικής προσπάθειας που συντελείται, σε όλα αυτά τα επίπεδα, για τους εξαρτημένους συνανθρώπους μας. 

Τα παραπάνω, μόνον υψηλό βαθμό συντονισμού των συναρμόδιων Υπουργείων και υψηλή προτεραιοποίηση της στεγνής απεξάρτησης στην κυβερνητική ατζέντα, φανερώνουν, απαιτώντας και κινητοποιώντας τη συνεργασία όλου του πολιτικού φάσματος στην εκπλήρωση αυτής της τόσο σημαντικής κοινωνικής και εθνικής μας αποστολής.