Ο Χρίστος Λιάπης μιλά στα «ΝΕΑ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ» για τις δράσεις του ΚΕΘΕΑ στο νησί, για το μεταναστευτικό και την καραντίνα

Συνέντευξη έδωσε, την Τρίτη 2 Αυγούστου 2022, στα «ΝΕΑ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ» και τον δημοσιογράφο Ανέστη Χατζηδιάκο ο Πρόεδρος του ΔΣ του ΚΕΘΕΑ, Ψυχίατρος, Διδάκτωρ του Παν/μίου Αθηνών και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας, Χρίστος Λιάπης, με αφορμή την επίσκεψή του στις Δομές του ΚΕΘΕΑ στο νησί. Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης:

Στη Λέσβο βρέθηκε ο Ψυχίατρος και Διδάκτωρ του Παν/μίου Αθηνών, Πρόεδρος του ΔΣ του ΚΕΘΕΑ, Χρίστος Λιάπης, σε μία επίσκεψη που έχει ως σκοπό αφενός να διαπιστώσει ιδίοις όμμασι το έργο των Μονάδων του Οργανισμού, αφετέρου να πραγματοποιήσει σειρά συναντήσεων με εκπροσώπους φορέων, για να εξετάσει το περιθώριο κοινών δράσεων και συνεργειών. Για τις συναντήσεις αυτές, καθώς επίσης και για τις εξαρτήσεις και τους εθισμούς στον πληθυσμό του νησιού μας, αλλά και για τις νέες δράσεις που ετοιμάζονται για το προσεχές διάστημα, μίλησε στα «Νέα της Λέσβου». 

Αυτό ακριβώς διαπίστωσα, πως είναι ιδιαίτερα δραστήρια και χαίρομαι πραγματικά γιατί φαίνεται πως το θετικό αποτύπωμα του ΚΕΘΕΑ στη Λέσβο αποκτά ένα ξεκάθαρο περίγραμμα και ένα ξεχωριστό πολλαπλασιαστικό μήνυμα, ακριβώς γιατί έχει συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες η τοπική κοινωνία. Είναι ένα νησί ακριτικό και την ίδια στιγμή ένα νησί τόσο μεγάλο που δεν σου δίνει την αίσθηση πως είσαι αποκομμένος, αν και σε επίπεδο μεταφορών και γεωγραφίας, αυτό συμβαίνει. Αυτό έχει επίπτωση και στο προφίλ των εξαρτήσεων εδώ, καθώς και στο κατά πόσον και πώς οι άνθρωποι είναι έτοιμοι να μιλήσουν για το πρόβλημά τους και να αναζητήσουν βοήθεια. 

Πρέπει να σταθούμε στο γεγονός ότι η έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα στο κομμάτι της ποτοποιίας και συγκεκριμένα του ούζου που ειναι κομμάτι της κουλτούρας αλλά και της οικονομικής ζωής της Μυτιλήνης, την ίδια στιγμή που προσφέρει πολλά, ως τοπικό προϊόν, δημιουργεί και μια κουλτούρα που καλλιεργεί αυτού του τύπου την εξάρτηση. Αυτό πρέπει να το επισημάνουμε. Όπως, επίσης, και ιστορικά αν το δούμε, έχετε την ιδιαιτερότητα ότι υποδεχθήκατε μεγάλο κομμάτι προσφύγων του Μικρασιατικού ελληνισμού και αυτό διαμόρφωσε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στην κοινωνία, την έμαθε να αναπτύσσει την ενσυναίσθησή της, την ικανότητά της -δηλαδή- να μπαίνει στη θέση του «άλλου» και μάλιστα στη θέση του αδύναμου «άλλου». Και βέβαια να αφομοιώνει τα καλά στοιχεία που μπορεί να προκύψουν μέσα από μία κρίση, ως δυνατότητα ευκαιρίας. 

Αυτό, όμως, είναι και το μήνυμα της διαδικασίας απεξάρτησης που προσπαθεί να φέρει σε πέρας κάθε μέρα το ΚΕΘΕΑ: η αναδιαμόρφωση, δηλαδή, της σχέσης του κάθε ανθρώπου με τον εαυτό του και τους γύρω του και η αποκάλυψη του τρόπου με τον οποίο όλο αυτό μπορεί να το δει ο κάθε συνάνθρωπός μας που αντιμετωπίζει το φάσμα των εθισμένος, επανεκτιμώντας την κρίση της εξάρτησης ως μια ευκαιρία απεξάρτησης και αναδημιουργίας αλλά και -πάνω από όλα- επανένταξης στην κοινωνία. 

Επίσης, μού έκανε εντύπωση σε συζήτηση με τους συνεργάτες μου πως από τη μία έχουμε αυτό που ανέφερα με το αλκοόλ, από την άλλη υπάρχουν, εδώ στο νησί και όλες οι άλλες μορφές των εξαρτήσεων, όχι όμως τόσο πολύ η εξάρτηση από το διαδίκτυο αν και έχει διογκωθεί ο συγκεκριμένος εθισμός, σε όλη την Ελλάδα, ειδικά λόγω της καραντίνας. Επιπλέον, έχετε δεχθεί μία απίστευτη πίεση από το μεταναστευτικό με τις τεράστιες ροές ανθρώπων. Βρεθήκατε στο επίκεντρο μιας υβριδικής απειλής, όχι μόνον από την αρνητική συγκυρία που ταλαιπώρησε τους ανθρώπους, αλλά και από τη στάση της γείτονος χώρας. 

Έχουμε ήδη δρομολογήσει μια συγκεκριμένη πρωτοβουλία με την οποία, μέσω ενός Μνημονίου Συνεργασίας με τη Γενική Γραματεία Μετανάστευσης και Ασύλου, οι μονάδες μας θα μπορούν να μπαίνουν και στα Κέντρα Υποδοχής με προσωπικό και διαπολιτισμικούς μεσολαβητές και διερμηνείς. Εκεί υπάρχει συγκεκριμένο προφίλ ανθρώπων που αντιμετωπίζουν προβλήματα με κάθε είδους εξαρτήσεις, όπως για παράδειγμα με το «σίσα», ένα ναρκωτικό ιδιαίτερο, φθηνό και εξαιρετικά επικίνδυνο. Συνδέεται με την κουλτούρα εξαρτήσεων, πληθυσμών που έχουν προέλευση από τις αραβικές χώρες, με τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι άνθρωποι αυτοί που το φέρνουν μαζί τους και με την όσμωση που υπάρχει στα ΚΥΤ, αυτή η εξάρτηση διαδίδεται πολύ εύκολα. Το μνημόνιο θα υπογραφεί, αν όχι έως το τέλος του Αυγούστου, τότε αρχές του Σεπτεμβρίου και τότε θα έχουν λυθεί θεσμικά τα χέρια μας, για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε. 

Η αύξηση υπήρξε, κυρίως σε διεγερτικές ουσίες, αυτό φαίνεται παντού και νομίζω πως και η Μυτιλήνη ακολουθεί την τάση των γενικότερων ρυθμών. Ως προς το να μιλάει κανείς πιο εύκολα, ακριβώς αυτός είναι ο ρόλος της κινητής μονάδας του ΚΕΘΕΑ και φτάνει παντού, από το ένα άκρο του νησιού στο άλλο και με έντυπο υλικό και κυρίως με την αλληλεπίδραση των ανθρώπων του ΚΕΘΕΑ, επικοινωνώντας το μήνυμα της απεξάρτησης, της πρόληψης και της καταπολέμησης του στίγματος. Δεν είναι άνθρωποι δεύτερης κατηγορίας, αυτοί που έπεσαν στη μέγγενη των ναρκωτικών. 

Και μπορείς πραγματικά, αν τους προσεγγίσεις με τον σωστό τρόπο, να τους ανοίξεις νέους δρόμους, όχι απλά απεξάρτησης. Διαπραγματευόμενος, ο κάθε χρήστης  τους λόγους που τον οδήγησαν στην εξάρτηση, επαναδιαπραγματεύεται τη σχέση του με τον εαυτό του και τους σημαντικούς ανθρώπους του περιβάλλοντός του και βέβαια, το όλο πρόγραμμα ολοκληρώνεται με τη διαδικασία της επανένταξης. Έτσι ανοίγει ένας δρόμος που δίνει το μήνυμα πως: αφού ξαναβρήκες την αξιοπρέπειά σου, μην ξαναγυρίσεις στον εθισμό. 

Πάντα εχθρός του καλού είναι το καλύτερο. Για παράδειγμα, όταν έχεις  ένα Συμβουλευτικό Κέντρο, λες γιατί να μην το εξελίξω σε Πολυδύναμο, κάτι που βέβαια καλύπτεται στη Μυτιλήνη από την παρουσία της Κινητής Μονάδας. Και το γεγονός ότι υπάρχει μία βεντάλια σε όλο το Αιγαίο, ουσιαστικά από τη Λέσβο ως την Κρήτη και το ότι μπορεί ο κάθε ωφελούμενος να παραπεμφθεί σε μία Θεραπευτική Μονάδα μας στην ηπειρωτική Ελλάδα, νομίζω πως δείχνει ότι είμαστε σε ένα πολύ καλό επίπεδο. 

Επίσης, ήδη για πρώτη φορά, τα τελευταία χρόνια, το ΚΕΘΕΑ έχει ενισχυθεί με 44 άτομα μόνιμο προσωπικό. Σίγουρα μπορούμε να γίνουν πολλά περισσότερα και για αυτό ξεκίνησα ήδη και θα πραγματοποιήσω και άλλες συναντήσεις με τους Δήμους και την Περιφέρεια, αλλά και με τη Διοίκηση του Νοσοκομείου, γιατί πάντα θέλουμε να μιλάμε με όλους τους φορείς και να έχουμε ανοιχτούς διαύλους συνεργασίας και επικοινωνίας και χαιρόμαστε που γίνεται αντιληπτή η σημασία και η χρησιμότητα της παρουσίας μας στο νησί.