Γρηγόρης Λιακατάς: ο φιλόπατρις Κλινοβίτης (1795(;) – 1826) - Του φιλολόγου Σπυρίδωνος Βλιώρα

Κλινοβός

Ο Κλινοβός¹ γενικά ήταν μια ανεπτυγμένη κοινότητα 100 περίπου οικογενειών (ας υποθέσουμε 500 κατοίκων)² στα 1758,³ ενώ «το 1772 140 (εννοείται οικογενειών),⁴ εκ των οποίων οι 40 χαρακτηρίζονται ξένες, γεγονός που σημαίνει ότι πρέπει να είχαν βρει άσυλο εκεί οικογένειες από άλλους οικισμούς, ίσως από οικισμούς που είχαν υποστεί ζημίες λόγω των Ορλωφικών.»⁵ Σε «ἀπογραφὴ σπιτιῶν τοῦ βιλαετίου Τρικάλων» που διενεργήθηκε το φθινόπωρο του 1820, ο οικισμός είχε 100 σπίτια.⁶

«Ὁ Κλινοβὸς ἀπετελέσθη ἀπὸ τοὺς συνοικισμοὺς ἑπτὰ χωρίων, ὧν σώζονται τὰ ἐρείπια καὶ τὰ ὀνόματα: Ῥιάχοβον, Στρίνοβον, Λιάστινο, Μπουζάνια, Χρύσινον, Μαυροχῶρι καὶ Βίτου, συγκεντρωθέντα ἕνεκα τῶν ἐπιδρομῶν τῶν Τούρκων καὶ τῶν ληστῶν. Ἕνεκα τῆς συγκεντρώσεως ταύτης φαίνεται ἴσως ὁ Κλινοβὸς κατ’ ἔκτασιν εἶναι τὸ μεγαλύτερον χωριὸ τοῦ Ἀσπροποτάμου.»⁷

Διαβάστε τη συνέχεια ΕΔΩ.

Υποσημειώσεις

1. Για τη γραφή με –ι–, βλ. Βλιώρας (ετυμολογικά) 2021, 6–7. Το χωριό πρωτοαναφέρεται γύρω στα 1340 ως Κλινοβίστα σε “Γράμμα τοῦ Λαρίσης Ἀντωνίου καὶ τῶν περὶ αὐτὸν ἐν σχέσει πρὸς τὰ δίκαια τῆς μονῆς τῆς Θεοτόκου τῆς ἐπικεκλημένης Καλογεριανῆς, μετοχίου τῆς μονῆς τοῦ Ἁγίου Γεωργίου τῶν Ζαβλαντίων”: «(…) διὰ τὸ ἔχειν καὶ τῷ τότε καιρῷ τοὺς τῆς εἰρημένης μονῆς Καλογηριανῆς μοναχοὺς διενέξεις μετὰ τοῦ εἰρημένου κὺρ Ἀλεξίου τοῦ Ἀλβανίτου καὶ τοῦ αὐταδέλφου αὐτοῦ Ἰωάννου, κατεχόντων τὸ πλησιάζον χωρίον τῇ τοιαύτῃ μονῇ, τὸ ἐπονομαζόμενον Κλινοβίσταν.» Βέης 1911 (Σερβικά), 64, Koder κ.ά. 1987 (Βυζαντινή Θεσσαλία), 59. ↩

2. Όπως καταγράφεται στο φύλλο 5β του καταστίχου 230 της μονής Βαρλαάμ του έτους 1758 («͵αψνηʹ, κατὰ μῆνα Ἰούλιον: Κατάστιχον εἰσπράξεων δι’ ἱερολογίας ἱερέων, γάμους, εὐχὰς συγχωρητικάς, λειτουργίας, τρισάγια, ἁγιασμούς, “κανονικὰ” δοσίματα» κ.ά.). Σπανός Κ. 2000, 275, 290, Σπανός Β. 2000, 319, Βλιώρας (οικισμοί) 2020, 40–41. ↩

3. Συγκριτικά, την ίδια περίπου εποχή «η Καλαμπάκα ήταν ένα ανεπτυγμένο ημιαστικό κέντρο 1200 περίπου κατοίκων. “Στο κατάστιχο 225 της μονής Βαρλαάμ του 1754 έχουν καταγραφεί τα ονόματα (…) 232 οικογενειαρχών των 27 ενοριών της Καλαμπάκας, με τους ιερείς τους.”» Βλιώρας (αρχοντικό) 2019, 15. ↩

4. Όπως καταγράφεται στο φύλλο 5α (Σπανός Β. 2015, 67, 70, 76) του καταστίχου 250 της μετεωρίτικης μονής Βαρλαάμ, που συντάχθηκε την Παρασκευή, 22 Ιουνίου 1772 (͵αψοβʹ Ἰουνίου κβʹ) και αναφέρονται σ’ αυτό 87 οικισμοί της Επισκοπής των Σταγών. Βλιώρας (οικισμοί) 2020, 46. ↩

5. Σπανός Β. 2000, 319. ↩

6. Γιαννούλης 2017 (Κώδικας), 282. ↩

7. Παπασωτηρίου 1936, 211. ↩