Γιορτάζοντας την εθνική μας Παλιγγενεσία - Γράφει ο Παναγιώτης Καρασίμος

«Η Δόξα με αδερφή τη Λευτεριά,
αγκαλιασμένες τούτη εδώ τη μέρα
στην ένδοξη μας πέταξαν στεριά
κι ελεύθερη την κάναν πέρα ως πέρα..»

Η χρονιά που διανύουμε είναι αφιερωμένη στα 200 χρόνια της Εθνικής μας Παλιγγενεσίας...

Στα διακόσια χρόνια από την αποτίναξη του τούρκικου ζυγού. Μεγάλη γιορτή για το έθνος μας. Κι αν για το έθνος μας μετράει 200 χρόνια, την πόλη μας την βαραίνει ένας και πλέον αιώνας: 1393 ήταν η σημαδιακή χρονιά που ο Βαγιαζήτ ο Α' πάτησε τα άγια χώματα. 1881 ήταν η χρονιά της απελευθέρωσής της.

Έζησα δυο εορτασμούς: Το 1971 για τα 150 χρόνια υπό άλλες συνθήκες, και τα 200 χρόνια φέτος μέσα σε πιο επώδυνες.

Από τον εορτασμό του 1971 θυμάμαι τη δοξολογία που τελέστηκε στον ιερό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην πόλη μας παρουσία της τότε ηγεσίας, την αναπαράσταση, στον ίδιο χώρο, του «Κρυφού Σχολειού» σε σκηνοθεσία του τότε γυμνασιάρχου Πηλίγκου, τη μεγαλειώδη παρέλαση όπως και τη συμμετοχή στις εκδηλώσεις των μαθητών των σχολείων όλων των βαθμιδών.

1971: Αναπαράσταση του «Κρυφού Σχολειού»
στο Βυζαντινό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Καλαμπάκας

Στους κατά τόπους εορτασμούς συμμετείχαν και οι μικροί μαθητές των σχολείων με εκδηλώσεις και θεατρικές παραστάσεις όπως παρακάτω αναφέρω.

Ξεχώρισε, όμως, και το γειτονικό Καστράκι.

Έθιμο παλιό των γυναικών είναι η μεταφορά οικιακών αντικειμένων και αγροτικών προϊόντων σε αξιοθαύμαστη ισορροπία, στηριζόμενα σε πιθολόγους (κόθρους) της κεφαλής. Έτσι, λυγερές γυναίκες όλων των ηλικιών την ίδια ημέρα, με αυθεντικές τοπικές φορεσιές, σωστές Καρυάτιδες που έφερναν επάνω στο κεφάλι τους στάμνες, κοφίνια, αντικείμενα οικιακής χρήσης, χόρεψαν στην κεντρική πλατεία του χωριού με τραγούδια που αντήχησαν στους γύρω βράχους σκορπώντας ρίγη πατριωτικής συγκίνησης.

Η πόλη μας φέτος είχε την ατυχία, όπως και όλη η χώρα, να πληγεί από τη μάστιγα του αιώνα.

Μια αχνή -πολυδιαφημισμένη- προβολή της ελληνικής σημαίας στον βράχο της Αηάς, αόρατη σχεδόν για το σύνολο των συμπατριωτών μας, ήταν η μόνη συλλογική παρουσία. Φτωχή και η συμμετοχή των πολιτιστικών συλλόγων. Περισσότερα περιμέναμε από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της πόλης μας.

Είχαμε, όμως, την ευκαιρία να ταξιδέψουμε σε ιστορικά γεγονότα και να γνωρίσουμε τους τοπικούς μας ήρωες μέσα από δημοσιεύματα που είδαν το φως της δημοσιότητας στα τοπικά μέσα ενημέρωσης.

Του Γρηγόρη Σταγέα και στη φιλολογική σελίδα «ΤΩΝ ΜΕΤΕΩΡΩΝ» στο φ. 1992 της 25-3-2021 το αφιέρωμα για τον ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟ.

Στην ίδια εφημερίδα αριθ. φ.1394 της 30-4-2021 του Δημητρίου Πλιάτσικα το αφιέρωμα «Ο Διονύσιος Σολωμός και οι ελεύθεροι πολιορκημένοι».

Την εκτενή έρευνα (ιστοσελίδα «ekalampaka.gr» και αριθ. φ. 1394 έως 1400) του συμπατριώτη μας Σπύρου Βλιώρα «Παπαθύμιος Βλαχάβας. Η προδομένη επανάσταση» όπως και εκείνη για τον Διονύσιο Πύρρο το Θεσσαλό στο φ. 1405/25-6-2021.

Με χαρά πληροφορήθηκα και για τη βράβευση από την ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ της Πολυξένης Παπαγεωργίου, μαθήτριας του Γ.Λ.Καλαμπάκας με θέμα: «1821-2021, διακόσια χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση».

Ας μην ξεχνάμε, όμως, και τη διαχρονική παρουσία και προσφορά του Μουσείου Παιδείας του αγαπητού μου Παύλου Μπαλογιάννη με τα ιστορικά και άλλα ντοκουμέντα και αντικείμενα της Παλιγγενεσίας που είχαν την ευκαιρία μαθητές να δουν και να αγγίξουν κατά την εκεί επίσκεψή τους..

Αν η πανδημία εμπόδισε δράσεις και παρουσίες για ανάλογο εορτασμό των 200 χρόνων από την ελληνική επανάσταση, νομίζω η τεχνολογία, για όσους την κατέχουν, θα τους επέτρεπε να ερευνήσουν την ιστορία μας. Δεν αρκούν οι (βιομηχανικές) παραδοσιακές στολές για πανηγύρια και (πολιτιστικές;) εκδηλώσεις μόνον.

Δόξα τω θεώ. Και τα χωριά μας, και η πόλη μας έβγαλαν ήρωες που έγραψαν με το αίμα τους σελίδες δόξας..

Θυμάμαι πώς και πώς, οι γονείς και οι μαθητές περίμεναν τέτοιες μέρες, ιδιαίτερα την 25η Μαρτίου, ημέρα έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης, να καμαρώσουν το γιο τους Παπαφλέσσα, Κολοκοτρώνη, Καραϊσκάκη, Αθανάσιο Διάκο, Μπουμπουλίνα. Τα κορίτσια να χορέψουν το χορό του Ζαλόγγου. Να τραγουδήσουν τον γέρο Δήμο. Να δακρύζουν στο «Νερό των διψασμένων». Στο «Ολοκαύτωμα του Αρκαδίου στην Κρήτη, του Καψάλη στο Μεσολόγγι, του Σαμουήλ στο Κούγκι και τόσα κατορθώματα των προγόνων τους, φορώντας οι μικροί μαθητές τη φουστανέλα του παππού, τη σκοροφαγωμένη φορεσιά της γιαγιάς. Και γύρω- γύρω στους τοίχους των αιθουσών οι ήρωες να χαμογελούν υπερήφανοι. Ήξεραν να ψάλλουν τον εθνικό ύμνο. Χαράματα να γυρνούν τις γειτονιές με το «όλη δόξα όλη χάρη, άγια μέρα ξημερώνει». Να κρατούν με καμάρι τη γαλανόλευκη και να ψάλλουν όλοι μαζί το «Σήμερον της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον...»

Αυτά και τόσα άλλα ήρθαν στο μυαλό μου καθώς ξεφύλλιζα τη μαθητική εφημερίδα «Η ΗΧΩ ΤΩΝ ΜΕΤΕΩΡΩΝ» του 1ου Δημοτικού Σχολείου Καλαμπάκας της δεκαετίας του 1980 που με πρωτοβουλία του συναδέλφου, στενού φίλου και συνεργάτη μου, κατά καιρούς, Γρηγόρη Σταγέα-Κατσικά, είχαμε την τύχη να δημοσιεύσουμε δημιουργήματα (επετειακά, λαογραφικά, εορταστικά κ.λ.π.) , σκέψεις και, περισσότερο, να αποτυπώσουμε τα πατριωτικά συναισθήματα των μικρών μας μαθητών.

Δύο, από τα 28 φύλλα, επετειακά, στη φυσική τους μορφή, που κυκλοφόρησαν στο διάστημα της συνυπηρέτησής μας (1985-1992), θα έχουν την τύχη οι μικροί μας, τότε, συνεργάτες, να απολαύσουν, συμβάλλοντας και το ekalampaka.gr στον εορτασμό των 200 χρόνων της εθνικής μας Παλιγγενεσίας.