Η κατάκτηση της κορυφής του Έβερεστ. Είναι πραγματικά η υψηλότερη κορυφή της γης; - Του Κωνσταντίνου Δ. Καρπούζα, Καθηγητού Φυσικής-Χημείας

Τοπογραφική μελέτη το 1852 έδειξε ότι το Έβερεστ είναι το βουνό με το μεγαλύτερο υψόμετρο στην επιφάνεια της γης. Χρειάστηκε όμως να περάσουν 101 χρόνια για να κατακτήσει ο άνθρωπος για πρώτη φορά την κορυφή του κόσμου στις 29 Μαΐου 1953 11.30 πμ.

Ο Νεοζηλανδός Edmund Hillary και ο Νεπαλέζος Tenzing Norgay στάθηκαν στην υψηλότερη κορυφή 8848 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Εκεί κάθισαν 15 λεπτά λόγω της έλλειψης οξυγόνου και ο καθένας τους άφησε κάτι ως δείγμα ευγνωμοσύνης. Ο Norgay έθαψε καραμέλες και μπισκότα ως προσφορά στους θεούς του βουνού και ο Hillary άφησε έναν σταυρό. Αφού αγκαλιάστηκαν και πανηγύρισαν, ο Χίλαρι έβγαλε αρκετές φωτογραφίες από το μαγευτικό τοπίο, με τον Νοργκάι να κυματίζει τις σημαίες της Μ. Βρετανίας, του Νεπάλ, των Ηνωμένων Εθνών και της Ινδίας. Τρεις ημέρες πριν δυο άλλα μέλη της αποστολής είχαν μια αποτυχημένη αποστολή. Οι θριαμβευτές λοιπόν περιγράφουν μια συμμετρική όμορφη, κωνική κορυφή. Στις 7 Ιουνίου ο Hillary και ο επικεφαλής της αποστολής Άγγλος συνταγματάρχης John Hunt χρίστηκαν ιππότες για το κατόρθωμά τους.

Υπολογίζεται ότι από το 1953 ως το 2013 έχουν πατήσει την κορυφή του Έβερεστ πάνω από 4.000 άνθρωποι. Επίσης 234 ορειβάτες δεν γύρισαν ποτέ, αφού ο θάνατος καραδοκεί σε αρκετά σημεία της ανάβασης.

Ο Κωνσταντίνος Νιάρχος, ήταν ο πρώτος Έλληνας ορειβάτης που πάτησε στην κορυφή του Έβερεστ στις 13 Μαΐου 1999. Στις 16 Μαΐου 2004 πάτησε την κορυφή για πρώτη φορά και ελληνική αποστολή και ο Γεώργιος Βουτυρόπουλος ήταν ο πρώτος ανάμεσα στους άλλους που με δέος και συγκίνηση ύψωσε στην κορυφή της γης την ελληνική σημαία. Ελληνική αποστολή τη Δευτέρα 22 Μαΐου 2017 ανέβηκε στο Έβερεστ με επιτυχία με αρχηγό τον Αντώνη Συκάρη, και τον Μάικ Ευμορφίδη.

Η πρώτη ελληνική γυναικεία αποστολή, ξεκίνησε από τη Θράκη, με αρχηγό την 37χρονη ορειβάτισσα Κική Τσακαλδήμη για να προσεγγίσει την κορυφή τον Μάιο του 2017 αν οι καιρικές συνθήκες το επέτρεπαν. Έφτασαν μέχρι τα 600 μέτρα πριν την κορυφή του Έβερεστ, χωρίς να ολοκληρώσει την προσπάθειά της λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών.

Στις 16 Μαΐου 1975 ανέβηκε στο Έβερεστ η πρώτη γυναίκα, η Γιαπωνέζα Γιούνκο Ταμπέι και ο σέρπα της, Ανγκ Τσερίνγκ. Οι Τζορτζ Μάλορι και Άντριου Ιρβάιν που γίνεται πολύς λόγος γι αυτούς πέθαναν χωρίς να γίνει ποτέ γνωστό αν έφθασαν στην κορυφή. Το πτώμα του Μάλορι βρέθηκε το 1999.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΣΕΡΠΑ;

Οι Σέρπα (Sherpa) είναι ορεινός λαός του Νεπάλ και της πολιτείας Σικίμ της Ινδίας. Έχουν αποκτήσει παγκόσμια φήμη ως οδηγοί και αχθοφόροι στα Ιμαλάια. Έχουν βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό στην κατάκτηση των υψηλότερων κορυφών των Ιμαλαΐων και αναγνωρίζονται από όλους για τις αλπινιστικές τους ικανότητες.

Οι Σέρπα που ζουν γύρω από τα Ιμαλάια μεταφέρουν εφόδια μεγάλου βάρους στις πλάτες τους (30-40 κιλά περίπου αντιστοιχούν σε κάθε ορειβάτη), αντιμετωπίζοντας τεράστια εμπόδια και ρισκάροντας τη ζωή τους, για να βοηθήσουν όσους θέλουν να επιτύχουν το όνειρό τους, την ανάβαση του βουνού.

Οι επιστήμονες έκαναν ανάλυση αίματος σε πολλούς από αυτούς και βιοψίες μυών και διαπιστώθηκε ότι τα μιτοχόνδρια (τα «ενεργειακά εργοστάσια» των κυττάρων) των Σέρπα είναι πολύ πιο αποδοτικά στη χρησιμοποίηση του πιο αραιού οξυγόνου για να παράγουν το μόριο της τριφωσφορικής αδενοσύνης (ΑΤΡ), το οποίο αποθηκεύει και απελευθερώνει ενέργεια όποτε χρειαστεί. Επίσης έχουν χαμηλότερα επίπεδα καύσης του λίπους στους μυς, άρα είναι πιο αποδοτικοί στην παραγωγή ενέργειας. Τέλος ενώ σε όλους σχεδόν τους ανθρώπους που ανεβαίνουν σε μεγάλα ύψη, τα επίπεδα των ελευθέρων ριζών στο σώμα τους αυξάνουν γρήγορα, στους Σέρπα παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα ανεξαρτήτως υψομέτρου.

ΚΑΠΟΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΑ ΑΠΟ ΤΟ INTERNET

1. Ο Sir Edmund Hillary ήταν, επίσης, ο πρώτος άνθρωπος που κατέκτησε τους «Τρεις Πόλους», όπως λέγονται της γης, δηλ. τον Βόρειο Πόλο, τον Νότιο Πόλο, καθώς και την κορυφή του Έβερεστ.

2. Ο Reinhold Messner ήταν ο πρώτος ορειβάτης που ανέβηκε στην κορυφή του Έβερεστ χωρίς τη χρήση οξυγόνου το 1978.

3. O Peter Hillary, γιος του Edmund Hillary, ανέβηκε στην κορυφή το 1990, και είναι έτσι το πρώτο ζευγάρι πατέρας-γιος που κατέκτησαν την κορυφή.

4. Ο Ιάπωνας Yuichiro Miura το 2013, ήταν ο μεγαλύτερος σε ηλικία ορειβάτης που ανέβηκε στην κορυφή του Έβερεστ. Ήταν 80 ετών και 224 ημερών.

5. Ο Αμερικανός Jordan Romero είναι ο νεαρότερος άνδρας που ανέβηκε στην κορυφή, 22 Μαϊου του 2010, αφού ήταν μόλις 13 ετών και 310 ημερών.

6. Στις 25 Μαΐου του 2014 η Ινδή ορειβάτισσα Malavath Purna ανέβηκε στην κορυφή του κόσμου και έγινε η νεαρότερη γυναίκα που πετυχαίνει από το επίτευγμα. Ήταν μόλις 13 ετών και 330 ημερών.

7. Ο Νεπαζέλος Apa Sherpa κατέχει το ρεκόρ των περισσότερων αναβάσεων στην κορυφή που είναι 21 !!!

8. Οι Πολωνοί Leszka Cichy και Krysztof Wielicki είναι οι πρώτοι ορειβάτες που το 1980 ολοκλήρωσαν την πρώτη επιτυχημένη χειμερινή ανάβαση στο Έβερεστ.

9. Ο Νεπαλέζος Babu Chiri Sherpa κατέχει το ρεκόρ παραμονής στην κορυφή. Το 1999 παρέμεινε εκεί για 21 ώρες !!!

10. Ο Νεπαλέζος Pem Dorjee κατέχει το ρεκόρ της πιο γρήγορης ανάβασης στην κορυφή, με αφετηρία το Base Camp. Στις 21 Μαΐου του 2004 χρειάστηκε 8 ώρες και 10 λεπτά.

11. Το 1975 η Γιαπωνέζα Junko Tabei έγινε η πρώτη γυναίκα που ανέβηκε στην κορυφή.

12. Ένα ανδρόγυνο από το Νεπάλ, ο Pem Dorjee και η Moni Mulepati, ήταν το πρώτο ζευγάρι που παντρεύτηκε στην κορυφή του βουνού το 2005.

13. Το βουνό οφείλει το όνομά του στον Βρετανό George Everest, διευθυντή ενός τμήματος της Μεγάλης Τριγωνομετρικής Έρευνας της Ινδίας, αλλά ο ίδιος δεν είχε δει πότε το βουνό. Το όνομα δόθηκε το 1856.

14. Το υψόμετρο του Έβερεστ μετρήθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1850 από τον Ινδό μαθηματικό Radhanath Skidar, ο οποίος υπολόγισε το υψόμετρό του στα 8.840 μέτρα, ένα καταπληκτικό επίτευγμα για την εποχή του. Σήμερα, με τη χρήση δορυφορικών οργάνων, έχουμε υπολογίσει το ύψος του βουνού στα 8.848 μέτρα, μια διαφορά μόλις 10 μέτρων.

15. Στα Νεπαλέζικα το βουνό ονομάζεται Sagarmatha που σημαίνει «μέτωπο του ουρανού», και στα Θιβετιανά Chomolungma που σημαίνει «Θεά Μητέρα της Γης».

16. Το 2011, μια ομάδα του Google Maps πέρασε 2 εβδομάδες στην περιοχή του βουνού, συλλέγοντας φωτογραφίες κατά μήκος της δημοφιλούς πεζοπορικής διαδρομής Everest Base Camp Trek.

17. Η πρώτη πτήση πάνω από την κορυφή του Έβερεστ έγινε το 1933, όταν οι Βρετανοί David Douglas-Hamilton και David Flower MacIntyre πέταξαν με ένα Westland PV-3 διπλάνο πάνω από το ψηλότερο σημείο της γης.

18. Ο Γάλλος Didier Delsalle είναι ο πρώτο άνθρωπος που προσγείωσε ένα ελικόπτερο πάνω στην κορυφή το 2005.

19. To 2000 o Σλοβένος σκιέρ Davorin Karnicar κατέβηκε με σκι 3.500 μέτρα από την κορυφή μέχρι το Base Camp.

20. Ο Γάλλος Marco Siffredi και ο Αυστριακός Stefan Gatt κατέβηκαν από την κορυφή με snowboard το 2001. Την επόμενη χρονιά ο Marco Siffredi διάλεξε μια δυσκολότερη διαδρομή για την κατάβασή του και χάθηκε για πάντα στο βουνό.

21. Το 1988 ο Γάλλος Jean-Marc Boivin πραγματοποίησε την πρώτη κατάβαση από την κορυφή με παραπέντε (αλεξίπτωτο πλαγιάς).

22. Η κα. Elizabeth Hawley, που επιμελείται το αρχείο των ρεκόρ του Έβερεστ, σημειώνει ότι μέχρι και το 2014 έχουν πραγματοποιηθεί 6.871 επιτυχημένες αναβάσεις στην κορυφή.

23. Το πιο επικίνδυνο τμήμα του βουνού είναι το Khumbu Icefall, λίγο πάνω από το Base Camp, εξαιτίας των αμέτρητων ασταθών κορνιζών πάγου και των κρεβάς.

24. Από το 1990 κι ύστερα, το ποσοστό θνησιμότητας για τους ορειβάτες στο Έβερεστ είναι μόλις 3,6%.

25. Από το 1924 κι έπειτα, έχουν χάσει τη ζωή τους 248 ορειβάτες στην προσπάθειά τους να κατακτήσουν την κορυφή. Οι περισσότεροι θάνατοι σε μια σεζόν σημειώθηκαν το 2014, όταν 16 Sherpas καταπλακώθηκαν από μια χιονοστιβάδα στο Western Cwm.

26. Οι καλύτερες καιρικές συνθήκες για την κατάκτηση της κορυφής εμφανίζονται συνήθως το χρονικό διάστημα μεταξύ 10 και 30 Μαΐου. Τότε οι καιρικές συνθήκες είναι ευνοϊκότερες.

27. Η θερμοκρασία στην κορυφή ποτέ δεν ανεβαίνει πάνω από τους 0°C. Η μέση θερμοκρασία στην κορυφή τον χειμώνα είναι -38°C και το καλοκαίρι -19°C. Η χαμηλότερη θερμοκρασία στην κορυφή έχει υπολογιστεί στους -42°C. Η πυκνότητα του αέρα στην κορυφή αντιστοιχεί στο 33% εκείνης στο επίπεδο της θάλασσας.

28. Το Έβερεστ συνεχίζει να ψηλώνει με ρυθμό 4 χιλιοστά το χρόνο, λόγω της σύγκρουσης της Ινδικής με τη Ευρασιατική τεκτονική πλάκα.

ΤΟ ΕΒΕΡΕΣΤ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΥΨΗΛΟΤΕΡΟ ΣΗΜΕΙΟ ΣΤΗ ΓΗ;

Η γη μας δεν έχει το σχήμα τέλειας σφαίρας αλλά είναι εξογκωμένη στον Ισημερινό και πιεσμένη στους πόλους. Έτσι οι κορυφές που βρίσκονται κατά μήκος του ισημερινού είναι πιο ψηλά, συγκριτικά με εκείνες που βρίσκονται στους πόλους. Το Έβερεστ είναι ένα από τα υψηλότερα σημεία στη Γη, αλλά όχι το υψηλότερο, με την κορυφή του να φτάνει σε υψόμετρο 8.848 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Ωστόσο, λόγω της θέσης του στην οροσειρά των Ιμαλαΐων στο Νεπάλ, είναι στην πραγματικότητα χαμηλότερο από άλλα βουνά που βρίσκονται στον Ισημερινό.

Στην οροσειρά των Άνδεων, εντοπίζεται και το υψηλότερο σημείο στον πλανήτη Γη, γνωστό ως όρος Chimborazo, στο Ecuador που η κορυφή αυτού του βουνού έχει υψόμετρο 6.263,47 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Όσον αφορά την απόσταση από το κέντρο της γης, το Έβερεστ απέχει 6.382 χιλιόμετρα ενώ το Chimborazo 6.384 χιλιόμετρα. Η κορυφή του δηλαδή απέχει από το κέντρο της γης 2 χιλιόμετρα περισσότερο από ότι απέχει η κορυφή του Έβερεστ.

Κάποιοι επιμένουν πως το όρος Έβερεστ είναι το ψηλότερο βουνό αν το μετρήσεις από την βάση ως την κορυφή. Ούτε αυτό συμβαίνει. Ο ...νικητής είναι το Mauna Kea, ένα αδρανές ηφαίστειο που βρίσκεται στη Χαβάη. Μετρώντας 10.206 μέτρα από την βάση του μέχρι την κορυφή, είναι το ψηλότερο βουνό στον κόσμο. Βέβαια επειδή οι πρόποδες είναι 6000 μέτρα κάτω από την θάλασσα, είναι ορατή μόνο η κορυφή του δηλαδή τα επάνω 4.206 μέτρα.

Το Έβερεστ μπορεί να βασίσει τον ευρέως διαδεδομένο τίτλο του, κι αυτό είναι το καθαρό συνολικό ύψος του πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, που το κάνει όντως το υψηλότερο βουνό στον κόσμο.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δ. ΚΑΡΠΟΥΖΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ - ΧΗΜΕΙΑΣ