Εκπονείται Σχέδιο Διαχείρισης για τα Μετέωρα ως Μνημείο της UNESCO - Μέσω του ΕΣΠΑ 2014-2020 [ΣΧΛ]

Στο πλαίσιο του έργου προβλέπεται η εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων ελληνικών μνημείων/χώρων Παγκόσμιας Κληρονομιάς, τα οποία είναι εγγεγραμμένα στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO (στο εξής: ΚΠΚ) και ειδικότερα των ακόλουθων μνημείων και αρχαιολογικών χώρων:

1. Ναός Επικουρίου Απόλλωνα στις Βάσσες
2. Ακρόπολη Αθηνών
3. Αρχαιολογικός χώρος Δελφών
4. Ιερό του Ασκληπιού στην Επίδαυρο
5. Αρχαιολογικός χώρος Ολυμπίας
6. Δήλος
7. Πυθαγόρειο και Ηραίον Σάμου
8. Αρχαιολογικός χώρος Αιγών (Βεργίνα)
9. Αρχαιολογικός χώρος Μυκηνών και Τίρυνθας
10. Μετέωρα
11. Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά Μνημεία Θεσσαλονίκης
12. Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου
13. Αρχαιολογικός Χώρος Μυστρά
14. Μονή Δαφνίου - Μονή Οσίου Λουκά - Νέα Μονή Χίου
15. Ιστορικό κέντρο (Χώρα), Μονή Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και Σπήλαιο Αποκάλυψης Πάτμου

Η ανάγκη κατάρτισης των διαχειριστικών σχεδίων προκύπτει από το γεγονός ότι τα μνημεία και οι χώροι που εγγράφονται στον ΚΠΚ ανταποκρίνονται σε μια σειρά κριτηρίων που πιστοποιούν την Εξέχουσα Οικουμενική τους Αξία. Ως εκ τούτου, το σύστημα που εφαρμόζεται για την προστασία και διαχείρισή τους θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι οι εν γένει αξίες τους, όπως και οι όροι ακεραιότητας και αυθεντικότητας που πρέπει να πληρούνται κατά την εγγραφή, διατηρούνται ή θα βελτιωθούν στο μέλλον.

Τα τελευταία χρόνια η ύπαρξη ενός ολοκληρωμένου διαχειριστικού σχεδίου αποτελεί προϋπόθεση για την κατάθεση υποψηφιότητας ενώπιον των αρμόδιων οργάνων της UNESCO, προκειμένου ένα μνημείο ή χώρος να εγγραφεί στον ΚΠΚ.

Εν τούτοις οι παλαιότερες εγγραφές μεταξύ αυτών και όλα τα εγγεγραμμένα ελληνικά μνημεία, πλην της Παλιάς Πόλης της Κέρκυρας, έχουν περιληφθεί στον ΚΠΚ χωρίς σχέδιο διαχείρισης, πράγμα που πλέον συνιστά εκκρεμότητα από την πλευρά της χώρας μας.

Πέραν όμως της υποχρέωσης αυτής στο πλαίσιο της Σύμβασης για την Προστασίας της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, η κατάρτιση των σχεδίων θα δημιουργήσει το πλαίσιο για μια ολοκληρωμένη διαχείριση των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς, εισάγοντας έναν στρατηγικό σχεδιασμό για κάθε μνημείο χωριστά, θέτοντας προτεραιότητες, στόχους και χρονοδιαγράμματα και καλύπτοντας με πλήρη τρόπο όλες τις πτυχές της διαχείρισης ενός πολιτιστικού αγαθού σύμφωνα με τις σύγχρονες διεθνείς αντιλήψεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε κάθε Σχέδιο Διαχείρισης περιλαμβάνεται βραχυπρόθεσμος, μεσοπρόθεσμος και μακροπρόθεσμος προγραμματισμός ενεργειών που ιεραρχεί χρονικά και περιγράφει τις σχεδιαζόμενες δράσεις και στόχους.

Ο προγραμματισμός αυτός, μετά την εγγραφή του μνημείου / χώρου στον ΚΠΚ, και κατά την υλοποίησή του, τίθεται υπόψη των αρμοδίων οργάνων της UNESCO.

Για την εκπόνηση των προαναφερόμενων διαχειριστικών σχεδίων των ελληνικών μνημείων/χώρων απαιτείται η προηγούμενη αναλυτική και πλήρης επιστημονική τεκμηρίωση τους, καθώς και η καταγραφή και κατανόηση μιας σειράς παραμέτρων που επηρεάζουν διαχρονικά με θετικό ή αρνητικό τρόπο τα μνημεία/χώρους.

Για την καλύτερη διαχείριση της τεκμηρίωσης και καταγραφής των μνημείων/χώρων, για τον ευχερή συντονισμό των εργασιών, και για την αποτελεσματική εκπόνηση των διαχειριστικών σχεδίων, επιλέγεται η ομαδοποίηση των μνημείων/χώρων με γεωγραφικά κριτήρια. Η πράξη θα υλοποιηθεί μέσω τριών (3) υποέργων:

• Υποέργο 1: Ενέργειες Τεκμηρίωσης Ελληνικών Μνημείων ΚΠΚ και Υποστήριξης του Έργου

• Υποέργο 2: Προμήθεια Εξοπλισμού

• Υποέργο 3: Κατάρτιση Διαχειριστικών Σχεδίων Ελληνικών Μνημείων και Χώρων Παγκόσμιας Κληρονομιάς

Λ. Κονιόρδου: "Η σύμπραξη των τοπικών αρχών είναι όχι μόνο επιθυμητή αλλά και απαραίτητη για τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό των δράσεων"

Αναφορικά με το έργο η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Κονιόρδου υπογραμμίζει:

«Ο σχεδιασμός που προβλέπεται στο πλαίσιο του έργου απαιτεί μία πολυεπίπεδη προσέγγιση για την ολοκληρωμένη διαχείριση των χώρων και ως εκ τούτου τη συνεργασία όλων των συναρμόδιων υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο και κατά περίπτωση άλλων συναρμόδιων φορέων όπως του Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Επιπλέον, καθώς ο σχεδιασμός θα προβλέπει μία σειρά δράσεων εξωστρέφειας των χώρων και των μνημείων, βελτίωση των εξυπηρετήσεων των επισκεπτών αλλά και σύνδεση των μνημείων με άλλα σημεία πολιτιστικού ενδιαφέροντος της περιοχής, η σύμπραξη των τοπικών αρχών είναι όχι μόνο επιθυμητή αλλά και απαραίτητη για τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό των δράσεων.»

Ενδεικτικά παραδοτέα έργα είναι τα εξής:

1. ΥΠΟΕΡΓΟ 1 «Ενέργειες Τεκμηρίωσης Ελληνικών Μνημείων ΚΠΚ και Υποστήριξης του Έργου»

Φάση Α. Αναλυτική τεκμηρίωση των μνημείων του ΚΠΚ της UNESCO και καταγραφή των εργασιών, μελετών, επεμβάσεων και δράσεων επί αυτών από τις Τοπικές Ομάδες Εργασίας

   • Π1.1. 15 Φάκελοι αναλυτικής αρχαιολογικής τεκμηρίωσης των ελληνικών μνημείων του Καταλόγου Παγκόσμιας Κληρονομιάς (ΤΟΕ)
   • Π1.2. 15 Φάκελοι αναλυτικής αναφοράς και αποδελτίωσης των εργασιών, μελετών, επεμβάσεων και δράσεων πάσης φύσεως που έχουν διαχρονικά υλοποιηθεί και υλοποιούνται στα μνημεία (ανασκαφές, αποκαταστάσεις, αναδείξεις, μουσειακές εκθέσεις, δράσεις προβολής, εκπαίδευσης και επικοινωνίας, κ.λ.π.). (ΤΟΕ)
   • Π1.3. 15 Φάκελοι θεσμικού πλαισίου προστασίας μνημείων και χώρων ΚΠΚ και προτάσεις βελτίωσης του. (ΤΟΕ)
   • Π1.4. Καταχωρήσεις στη βάση δεδομένων του συνόλου των στοιχείων καταγραφής και τεκμηρίωσης των 15 ελληνικών μνημείων του Καταλόγου Παγκόσμιας Κληρονομιάς (ΤΟΕ) 
   • Π1.5. Βάση Δεδομένων

Φάση Β. Συντονισμός και επίβλεψη εργασιών των Τοπικών Ομάδων Εργασίας, υποστήριξη για τον σχεδιασμό του Υποέργου 2 από την Κεντρική Ομάδα Συντονισμού

   • Π2.1. Μηνιαίες Αναφορές προόδου εργασιών
   • Π2.4. Αποδεικτικά Μετακινήσεων Προσωπικού (αναφορές, παραστατικά δαπανών)
   • Π2.9. Εγχειρίδιο προδιαγραφών εκπόνησης διαχειριστικών σχεδίων
   • Π2.10. Τοπογραφικά Διαγράμματα

Φάση Γ. Δημοσιότητα, Επιμέλεια μετάφρασης και Προμήθεια αναλώσιμων υλικών

   • Π3.4. Διημερίδα
   • Π3.5. Έντυπο και Ψηφιακό Υλικό
   • Π3.6. Ψηφιακά αρχεία των 15 μεταφρασμένων διαχειριστικών σχεδίων, που έχουν δεχθεί τελική επιμέλεια
   • Π3.7 Αναλώσιμα υλικά

2. ΥΠΟΕΡΓΟ 2 «Προμήθεια Εξοπλισμού»

• 5 Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές
• 5 Εκτυπωτικά Μηχανήματα
• 5 Scanners
• 2 Laptops

3. ΥΠΟΕΡΓΟ 3 «Κατάρτιση Διαχειριστικών Σχεδίων Ελληνικών Μνημείων και Χώρων Παγκόσμιας Κληρονομιάς»

Φάση Α. Αποτύπωση Υφιστάμενης κατάστασης και Διαμόρφωση Στρατηγικού Οράματος

   • Π1.1. Αναλυτική Τεχνική Έκθεση Καταγραφής και Τεκμηρίωσης της υφιστάμενης κατάστασης των 15 Μνημείων/ χώρων
   • Π1.2. Ανάλυση SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) για κάθε χώρο/μνημείο

Φάση Β. Σύνταξη ολοκληρωμένου Διαχειριστικού Σχεδίου των Μνημείων

   • Π2.1. Προτάσεις για την διαχείριση των δεκαπέντε (15) Μνημείων/Χώρων του ΚΠΚ της UNESCO
   • Π2.2. Δεκαπέντε (15) Μεταφρασμένα Διαχειριστικά Σχέδια Μνημείων/Χώρων του ΚΠΚ στα αγγλικά