Τα χημικά στοιχεία στον ανθρώπινο οργανισμό - Του Κωνσταντίνου Δ. Καρπούζα, Καθηγητού Φυσικής-Χημείας

1) Το ασβέστιο βρίσκεται στη ζωή όλων σχεδόν των ζωντανών οργανισμών. Μόνο κάποια έντομα και βακτήρια δεν το έχουν ανάγκη. Είναι το κύριο συστατικό των οστών και των δοντιών...

Ρυθμίζει τη δραστηριότητα της κυτταρικής μεμβράνης, των μυών, την πηκτικότητα του αίματος, συμμετέχει στην έκκριση των ορμονών.

2) Το θείο είναι βασικό συστατικό των αμινοξέων του οργανισμού μας. Το γευόμαστε στο κρασί και στα κρεμμύδια αλλά και ...στους εκρηκτικούς μηχανισμούς.

3) Το ιώδιο φέρνει στο μυαλό μας ...την θάλασσα, επουλώνει τα τραύματα αφού έχει αντισηπτικές ιδιότητες και είναι απαραίτητο στην ορμονική ισορροπία του οργανισμού μας.

4) Το κάλιο δεν αποθηκεύεται στον οργανισμό μας και γι αυτό πρέπει να το παίρνουμε καθημερινά με τη διατροφή μας. Είναι ο ανταγωνιστής του ασβεστίου και φροντίζει να διατηρεί την ισορροπία του νερού μέσα μας. Ενεργοποιεί ένζυμα, βοηθά στον σχηματισμό πρωτεϊνών μειώνει την πίεση του αίματος και πολλά άλλα.

5) Το μαγνήσιο βρίσκεται στο κέντρο του μορίου της χλωροφύλλης που είναι βασικός υπεύθυνος για τη φωτοσύνθεση από όπου προκύπτει το οξυγόνο. Μεγάλη ποσότητα βρίσκεται στο σκελετό μας, ρυθμίζει τη διαπερατότητα των κυτταρικών μεμβρανών, συμμετέχει στο σχηματισμό των πρωτεϊνών, στη δημιουργία ενζύμων και στην αντιγραφή του DNA.

6) Το νάτριο το βάζουμε καθημερινά στο φαγητό μας όχι μόνο για να το νοστιμίζει αλλά και γιατί προκαλεί συγκράτηση του νερού στο σώμα. Το νερό υπάρχει σε ποσοστό περίπου 70% μέσα μας και δεν πρέπει να υπάρξει αφυδάτωση ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. Όχι όμως υπερβολές γιατί αυξάνει την πίεση του αίματος.

7) Ο σίδηρος είναι απαραίτητο στοιχείο στους περισσότερους επίγειους οργανισμούς. Στο αίμα του ανθρώπου κυκλοφορούν και άτομα σιδήρου. Το 70% του σιδήρου βρίσκεται στην αιμοσφαιρίνη που μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες στους ιστούς. Το υπόλοιπο περιέχεται στην μυοσφαιρίνη που συνεχίζει από εκεί που σταματά η αιμοσφαιρίνη και παίρνει το οξυγόνο για να το πάει στα κύτταρα των ιστών. Από τα τρόφιμα παίρνουμε μόνο το ένα τέταρτο του σιδήρου που περιέχουν με τη μορφή του τρισθενούς σιδήρου γιατί δεν είναι αφομοιώσιμος. Στο έντερο με τη βοήθεια της βιταμίνης C που περιέχεται σε φρούτα, λαχανικά και άλλα μετατρέπεται στην αφομοιώσιμη μορφή του δισθενούς σιδήρου.

8) Το σελήνιο υπάρχει σε κάθε κύτταρο του σώματός μας σε σημαντική ποσότητα, επίσης στα μαλλιά και στα νεφρά. Τον βρίσκουμε στα καρύδια, στο σουσάμι σε λάχανο και μπρόκολο και σε λιγότερη ποσότητα στο ψωμί ολικής άλεσης το κρέας το συκώτι.

9) Το φθόριο συσσωρεύεται στα οστά αλλά και στα δόντια όπου μετατρέπει το φωσφορικό ασβέστιο σε φθοροαπατίτη μια σκληρή ουσία που κάνει τα δόντια πιο ανθεκτικά. Μην ξεχνάμε την φθοριωμένη οδοντόπαστα και τη φθορίωση του νερού που πίνουμε αν και δημοσιεύονται εργασίες με σκεπτικισμό για την αξία της.

10) Ο φωσφόρος στα κόκαλα υπάρχει σε αρκετή ποσότητα καθώς και στον εγκεφαλικό ιστό. Πιο σημαντική είναι η παρουσία του στην παραγωγή ενέργειας στα κύτταρα.

11) Ο ψευδάργυρος έχει σχέση με τα μάτια, τον προστάτη, τους μύες, τα νεφρά, το συκώτι, τα μαλλιά μας. Συστατικό πολλών ενζύμων. Τον συναντάμε στα κόκκινα κρέατα.

Εκτός από τα παραπάνω χημικά στοιχεία και πολλά άλλα παίζουν σημαντικό ρόλο για τη ζωή και την υγεία μας.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δ. ΚΑΡΠΟΥΖΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ - ΧΗΜΕΙΑΣ