facebook  youtube  twitter  instagram 28/3/2024
chicken time diner rapsodia
ekalampaka.gr

 




Ποια η σημασία της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου για τον άνθρωπο; - Του Ηρακλή Φίλιου

Δημοσιεύθηκε από: Ηρακλής Φίλιος  15/07/2017 14:32:38
Ποια η σημασία της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου για τον άνθρωπο; - Του Ηρακλή Φίλιου
Αύριο ημέρα Κυριακή, η αγία μας Εκκλησία τιμά τη μνήμη των Πατέρων της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου. Η Δ’ Οικουμενική Σύνοδος συνήλθε στη Χαλκηδόνα το 451 μ.Χ. και καταδίκασε την αίρεση του μονοφυσιτισμού, σύμφωνα με τη διδασκαλία της οποίας η θεία φύση του Χριστού κατά την θεία Ενανθρώπιση απορρόφησε την ανθρώπινη...

Εκ πρώτης όψεως, η αναφορά σε μία Οικουμενική Σύνοδο αφήνει αδιάφορο τον αναγνώστη, κι έχω την αίσθηση, πως αφήνει ασυγκίνητους τους περισσότερους. Κατανοώ μία τέτοια αντίληψη, την οποία και δέχομαι. Όπως κατανοώ την αδιαφορία του κόσμου για θέματα δογματικά, τα οποία δεν πλησιάζει εύκολα, αφού πιστεύει πως αυτά δεν είναι για τους πολλούς. Εξάλλου τα δογματικά θέματα είναι θέματα ιδιαίτερα και απλησίαστα για τους πολλούς, βασικά δυσκολονόητα θα έλεγα, καθότι οι διατυπώσεις των Κανόνων των Οικουμενικών Συνόδων χρησιμοποιούν λέξεις, οι οποίες έχουν φιλοσοφική προέλευση και έχουν μεταπλαστεί στην ορθόδοξη σκέψη και θεώρηση.

Πολλά μπορούν να ειπωθούν. Ίσως εκείνο, που έχει σημασία για τον άνθρωπο, είναι να αντιληφθεί λοιπόν τη σημασία του δόγματος για τη ζωή του, για τη σωτηρία του. Κληρικοί και θεολόγοι, να προσαρμόσουν ως «ἑπόμενοι τοίνυν τοῖς ἁγίοις πατράσιν» τη δογματική διδασκαλία της Εκκλησίας στις ανάγκες του ανθρώπου της σύγχρονης εποχής. Δεν χρειάζεται μία νέα διδασκαλία χωρίς τους Πατέρες. Δεν χρειάζεται να αλλάξει η πατερική διδασκαλία το «είναι της. Η ίδια έχει τη δυνατότητα να μιλήσει στη σύγχρονη εποχή μία άλλη γλώσσα, που είναι η μετάδοση και πρόσληψη της ευαγγελικής αλήθειας, στην ιδιοσυγκρασία αυτής της εποχής. Εδώ, τίθενται κάποια ερωτήματα: Πώς θα μπορέσουν οι υπαρξιακές αγωνίες του ανθρώπου να συναντήσουν την  πατερική διδασκαλία;

Είναι καιρός για λιγότερο μπέρδεμα. Ο άνθρωπος ξέρετε, κατακλύζετε συνεχώς από τους φιλοσοφικούς όρους «υπόσταση», «φύση», «πρόσωπο», «ουσία», οι οποίοι χρησιμοποιούνται ευρέως από τους Πατέρες (τους οποίους όρους φυσικά δεν εξορκίζουν). Είναι καιρός να «σώσουμε» τον άνθρωπο από αυτό το μπέρδεμα και τη στείρα κατανόηση. Να κατανοήσει τη σημασία των όρων αυτών για τη δική του ζωή. Καιρός να μην μπερδευτεί με δύσκολους όρους, δογματικές διατυπώσεις και έννοιες ακατανόητες. Όλα αυτά όμως, υπάρχει η δυνατότητα να γίνουν κατανοητά στον ίδιο με σεβασμό στη χριστιανική γραμματεία και στις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων. Ποια είναι λοιπόν η σημασία της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου, στην οποία γίνεται η αναφορά, για την ζωή του ανθρώπου;

Είναι φυγομαχία να προσπαθεί κάποιος να διαφυλάξει την ηθική ζωή κάποιου, κάτι που η πατερική διδασκαλία διασφαλίζει, και να μην προσπαθεί εν πρώτοις να διαφυλάξει την οντολογία του. Η σημασία των Οικουμενικών Συνόδων είναι κάτι πολύ πέρα από τον ηθικό βίο, πέρα από την τακτοποίηση του εαυτού μου απέναντι στον άλλον και στην κοινωνία, στα πλαίσια του αμοιβαίου αλληλοσεβασμού. Είναι κάτι πιο βαθύ, πιο ουσιώδες, το κατεξοχήν ουσιώδες, και θέλω να το φωνάξω, πως έγκειται στην οντολογία του ανθρώπου. Όχι απλά στην ύπαρξη του, αλλά στο βάθος της αναφοράς του απέναντι στον Θεό και στους άλλους. Πρωτίστως, το ζήτημα λοιπόν είναι οντολογικό, αφού το ηθικό με μία παρανόηση και αλλοίωση, μπορεί να γίνει ηθικιστικό.

Η Δ’ Οικουμενική Σύνοδος με απλά λόγια μας διαφύλαξε το πρόσωπο του Χριστού. Ο Ευτύχης, ως κύριος εκπρόσωπος της αίρεσης του μονοφυσιτισμού, κήρυττε πως όταν ο Θεός έγινε άνθρωπος, η θεία φύση απορρόφηση εξολοκλήρου την ανθρώπινη φύση, άρα ο Χριστός είναι μόνο Θεός. Αντίθετα, οι Πατέρες της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου, όπως και άλλων προγενέστερων και μεταγενέστερων, κήρυξαν πως στο πρόσωπο του Χριστού ενώθηκαν και οι δύο φύσεις, και η θεϊκή και η ανθρώπινη, «ἀσυγχύτως, ἀτρέπτως, ἀδιαιρέτως, ἀχωρίστως» όπως αναφέρει ο Όρος Πίστεως της Συνόδου και πως ο Χριστός είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος.

Ο Ευτύχης και οι ομοϊδεάτες του, θεωρούσαν το ανθρώπινο σώμα αμαρτωλό, ανίερο, θεώρηση που έχει τις ρίζες της στην αρχαιοελληνική φιλοσοφία, όπου το σώμα είναι υποδιαίστερο της ψυχής. Στο πλατωνικό «Συμπόσιο» ο Θεός δεν έχει καμία σχέση, καμία ανάμειξη με τον άνθρωπο, και το σώμα είναι υποδιαίστερο της ψυχής (ανάλογες θέσεις κυριαρχούν στον Γοργία και στον Φαίδρο, στον καρτεσιανό δυαλισμό ψυχής-σώματος κ.α.). Έτσι ήταν αδύνατο για τον Ευτύχη ο Θεός να έχει ντυθεί την ανθρώπινη φύση και να την διατηρεί. Γι’ αυτό και η θεότητα για τον ίδιο, απορρόφησε την «αμαρτωλή» ανθρώπινη σάρκα.

Η Σύνοδος της Χαλκηδόνας κατοχύρωσε δογματικά την ένωση των δύο φύσεων στο πρόσωπο του Χριστού, ο οποίος είναι Θεάνθρωπος. Έτσι, ο Χριστός προσλαμβάνοντας τη σάρκα χωρίς την αμαρτία, αφού καταπώς σημειώνει ο Ιωάννης Δαμασκηνός η θεότητα «οὐ μεταλαμβάνουσα τῶν τῆς σαρκός παθῶν», τίμησε το ανθρώπινο σώμα αγιάζοντας το. Ο άνθρωπος αποτελείται από ψυχή και σώμα σε μία υπαρξιακή ολότητα. Το σώμα δεν είναι ένα απωθημένο, ένα όργανο υποτίμησης, εν τέλει ο χριστιανός δεν διακατέχεται από σωματοφοβία. Τιμά το σώμα του, το σώμα για εκείνον είναι «ναός του αγίου Πνεύματος» (Α’ Κορ. 6, 19). Το σώμα αγιάζεται και αυτό το βλέπουμε στα ιερά λείψανα των αγίων. Θέλω λοιπόν να πω, πως η Δ’ Οικουμενική Σύνοδος εξύψωσε την ανθρωπολογία, τιμώντας το ανθρώπινο σώμα. Τοιουτοτρόπως, το σώμα του ανθρώπου είναι ιερό, δεν καίγεται, δεν σκορπίζεται σαν στάχτη στη θάλασσα, αλλά σώζεται. Ο άνθρωπος με την Δ’ Οικουμενική Σύνοδος μπορεί να είναι ακόμη πιο περήφανος, καθώς η Εκκλησία δεν δαιμονοποιεί το σώμα αλλά το εξυψώνει και το αγιάζει.

Θέλω να κλείσω με τους λόγους του ζωγράφου Γ. Τσαρούχη, ο οποίος σαν ζωγράφος είχε χαλκηδόνιο πνεύμα καθώς ασκούσε την τέχνη αυτή. Αναφέρει κάπου λοιπόν: «Θα ήταν βαρετό ν’ ασχολείται κανείς ώρες να ζωγραφίσει ένα πορτραίτο, αν δεν πιστεύει ότι είναι κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού… Όλοι οι ‘’ασκημομούρηδες’’ για τους ανόητους Βυζαντινοί άγιοι, για μένα έχουν συλλάβει το πολυτιμότερο, παραμελώντας περιττές λεπτομέρειες, που μόνο η έκφραση ‘’αστραπή της θεότητος’’ αποδίδει… Αν ως θεολογία θεωρούμε τους κακούς λόγους που λένε οι μέτριοι ιεροκήρυκες διακόπτοντας την αρμονία των ακολουθιών, τότε η θεολογία είναι ένα τυπικό πράγμα χωρίς σημασία. Αν όμως θεωρήσουμε τη θεολογία σαν αναζήτηση του θείου όπου υπάρχει, τότε οι καλοί ζωγράφοι είναι από τους μεταγενέστερους θεολόγους που μας διδάσκουν, όσο είναι ανθρώπινα δυνατόν, ότι ο φθαρτός άνθρωπος μετέχει της θείας φύσεως. Η νίκη κατά του θανάτου είναι συγχρόνως νίκη κατά της αμφιβολίας ότι η φύση μας είναι και θεϊκή».

Ηρακλής Φίλιος
Βαλκανιολόγος, Θεολόγος



Share on Facebook Share on Twitter

Σχόλια

Δεν υπάρχουν σχόλια αυτή τη στιγμή.


Ονοματεπώνυμο:
E-mail (Δεν θα δημοσιευθεί):
Σχόλιο:
Συμπληρώστε τον κωδικό:
KVFIS
Αναζήτηση
Αναζήτηση για:
Κατηγορία:
Ημερομηνία (από/εώς):



ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΕΠΙΣΤΡΟΦΗ Εκτύπωση αυτής της σελίδας
 

 


booked.net


 
Προτεινόμενα άρθρα




































 


  © 2012-2024 :: ekalampaka.gr Κορυφή της σελίδας Πολιτική Απορρήτου   ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ