Στο τραπέζι πανευρωπαϊκός φόρος μετά το Brexit

Ιστορικά αντίθετοι με τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού φορολογικού συστήματος, οι Βρετανοί ήταν απόντες από τη διοργανική διάσκεψη για τη μελλοντική χρηματοδότηση της ΕΕ.

Η διάσκεψη αυτή, η οποία πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 7 και 8 Σεπτεμβρίου, συγκέντρωσε μέλη των εθνικών κοινοβουλίων, ευρωβουλευτές και εκπροσώπους των θεσμικών οργάνων της ΕΕ για να συζητήσουν το λεπτό ζήτημα του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 1% του πλούτου των κρατών μελών της, και τροφοδοτείται από άμεσες συνεισφορές από τα 28 κράτη μέλη, οι οποίες μειώνονται καθώς η ανάγκες της ΕΕ για χρηματοδότηση αυξάνονται.

Βιώσιμα έσοδα

Η πρόκληση της εξεύρεσης μιας πιο βιώσιμης χρηματοδοτικής λύσης για την ΕΕ αποτελεί από καιρό ανησυχία για τις Βρυξέλλες. Και το Ηνωμένο Βασίλειο, ως υπέρμαχος ενός ελάχιστου προϋπολογισμού και σταθερά εναντίον οποιουδήποτε είδους πανευρωπαϊκού φόρου, πάντα μπλόκαρε την πρόοδο.

Αλλά σε αυτό το πλαίσιο, το Brexit άλλαξε την κατάσταση. «Δεν είδαμε τις συνήθεις βρετανικές αντιρρήσεις για τη δημιουργία ενός φόρου που θα τροφοδοτήσει τον προϋπολογισμό της ΕΕ», δήλωσε Γάλλος σοσιαλιστής βουλευτής, ο οποίος παρακολούθησε το συνέδριο.

«Η ειρωνεία είναι ότι το Brexit μας ανάγκασε να βρούμε μια απάντηση», δήλωσε ο Γάλλος Ρεπουμπλικανός ευρωβουλευτής Αλέν Λαμασούρ, μέλος της ομάδας υψηλού επιπέδου για τους ίδιους πόρους (HLGOR).

Η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου θα οδηγήσει αυτόματα στην αναδιανομή των οικονομικών συνεισφορών των άλλων κρατών μελών. Αλλά θα δώσει και τέλος στην περίφημη έκπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ο Λαμασούρ δήλωσε ότι η έκπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου «ήταν η αιτία για την κακή λειτουργία του τρέχοντος συστήματος».

Επί του παρόντος, κάθε χώρα προσπαθεί σήμερα να κάνει τη μικρότερη δυνατή συμβολή στο κοινό δοχείο, ενώ επιδιώκει να αποκτήσει όσο περισσότερα μπορεί από αυτό. Ως αποτέλεσμα, για πρώτη φορά ο προϋπολογισμός για την περίοδο 2014-2020 υπέστη μείωση.

Με την απόφαση του να αποχωρήσει από την ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν άφησε άλλη επιλογή στο μπλοκ από το να επανεξετάσει αυτό το εύθραυστο σύστημα χρηματοδότησης. «Αυτό θα αναγκάσει τα θεσμικά όργανα να μεταρρυθμίσουν τις εθνικές συνεισφορές», δήλωσε ο Λαμασούρ.

Προς έναν ευρωπαϊκό φόρο

Η διακοινοβουλευτική διάσκεψη έθεσε μια σειρά προτάσεων για τη μεταρρύθμιση της χρηματοδότησης της ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού φόρου. Αυτό είναι ένα εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα, καθώς τα κράτη μέλη προστατεύουν με ζήλο την φορολογική κυριαρχία τους. Και τέτοιου είδους αποφάσεις θα πρέπει να λαμβάνονται ομόφωνα.

Τώρα που ο κύριος αντίπαλος της προικοδότησης της Ένωσης με δικούς της πόρους βρίσκεται εκτός, το θέμα μπορεί να επανεκκινηθεί. Και η ανάγκη για κάτι τέτοιο γίνεται όλο και πιο επιτακτική.

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται τους δικούς της πόρους, παρά τις συνεισφορές από τα κράτη μέλη, διότι ο προϋπολογισμός είναι εκτεθειμένος στην άνοδο του λαϊκισμού και της δημοσιονομικής λιτότητας σε εθνικό επίπεδο», δήλωσε ο Σαβαρί.

Κρίση του προϋπολογισμού στον ορίζοντα

Ένα άλλο κίνητρο για να προχωρήσουν γρήγορα είναι ότι η ΕΕ αντιμετωπίζει μια επανάληψη του 2014, όταν δεν ήταν σε θέση να κάνει τις πληρωμές λόγω έλλειψης κονδυλίων. Χωρίς την ικανότητα να αναλάβει το χρέος, η ΕΕ μπορεί να πληρώσει μόνο με πιστώσεις πληρωμών. Αλλά αυτές είναι απίθανο να καλύψουν την αυξανόμενη λίστα των ευρωπαϊκών υποχρεώσεων, που οφείλεται σε μεγάλο μέρος στη μεταναστευτική κρίση.

Το σχέδιο προϋπολογισμού που βρίσκεται επί του παρόντος στο τραπέζι προβλέπει περικοπή κατά 6,2% σε πιστώσεις πληρωμών για το 2017 (134,9 δις ευρώ). Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ήδη ταχθεί κατά της περικοπής.

Πρόταση το Δεκέμβριο

Μεταξύ των πιθανών σχεδίων για την τροφοδοσία του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού που υποστηρίζονται από τους ευρωβουλευτές είναι η εφαρμογή της εισφοράς επί των φορολογικών εσόδων των κρατών ή η δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού φόρου άνθρακα ή «Eurovignettes» για τους χρήστες του οδικού δικτύου.

«Η ιδέα είναι να χρησιμοποιηθούν οι υφιστάμενοι φόροι ή εκείνοι που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο της κοινοτικής δομής – για το περιβάλλον ή για ψηφιακά θέματα – έτσι ώστε να δοθεί χώρος για ελιγμούς στους θεσμούς να χρησιμοποιήσουν αυτά τα έσοδα», δήλωσε ο Λαμασούρ.

Ωστός, ενώ η συναίνεση επιτεύχθηκε σχετικά εύκολα, ο δρόμος προς ένα ευρωπαϊκό φόρο είναι ακόμα μακρύς.

«Θα παρουσιάσουμε την οριστική έκθεση μας στα τρία θεσμικά όργανα το Δεκέμβριο», δήλωσε ο Μάριο Μόντι, πρόεδρος της HLGOR.

«Πολύ λίγα θέματα στην ευρωπαϊκή πολιτική είναι τόσο ευαίσθητα όσο αυτό. Γι ‘αυτό είναι σημαντικό να κάνουμε λογικές προτάσεις», υποστήριξε.

Εξορθολογισμός της ΕΕ

Πέρα από την πρόταση νέων πηγών εσόδων, η ομάδα θα πρέπει επίσης να καταλήξει σε προτάσεις για τις δραστηριότητες που δεν είναι απαραίτητες στην ΕΕ. «Η ΕΕ πρέπει να επικεντρωθεί στις βασικές δραστηριότητές της και να εγκαταστήσει αυστηρά φίλτρα σε ενέργειες που μπορούν να εκτελεστούν σε εθνικό επίπεδο. Εμείς θα επιμείνουμε στην αρχή της επικουρικότητας», δήλωσε ο πρόεδρος της HLGOR.

Από την άλλη, «τα κράτη μέλη δεν διαχειρίζονται ικανοποιητικά ορισμένες δραστηριότητες (καταπολέμηση της τρομοκρατίας, στρατιωτικές επιχειρήσεις), και αυτές θα μπορούσαν να ενισχυθούν εντός της ΕΕ», πρόσθεσε.

euractiv.gr